Değerli Mükelleflerimiz ve Yöneticilerimiz, yılsonuna yaklaştığımız şu günlerde sorumluluk aldığımız şirketlerimizde bazı kontrolleri yapmanızı ve aşağıdaki tüm maddeleri dikkatle okuyarak gerekli özeni göstermenizi tavsiye ederiz.

1. Transfer fiyatlandırması açısından durumunuzu kontrol edin.

Şayet bir grup şirketi iseniz, diğer bir deyişle ilişkili şirketlerden mal ve veya hizmet alıp satıyorsanız, emsale uygun kâr etmiş olmanız çok önemli. Zarardaysanız mutlaka durumunuzu iyi irdeleyin. Düzeltme imkanlarını araştırın ve yılı kapamadan yapmaya çalışın.

Geçmiş yıllara göre mukayese edildiğinde kârınız veya fiyatlarınızda değişiklikler varsa, farklı bir uygulama yapıyorsanız iktisadi gerekçeleri ile ayrıntılı bir şekilde izah edebilir olmanız gerekmektedir.

2. Devreden KDV rakamınızı kontrol edin.

Devir KDV rakamları yüksekse bir analiz yaptırıp, bu biriken rakamlar içinde iade alınabilecek tutarlar olabilir mi bakmak gerekir.

3. Ciro primleri konusunda ne yapacaksınız?

2019 ile ilgili ödeyeceğiniz ciro primlerinin faturalarını 2019 tarihli olarak almaya ve en geç Aralık beyanına dahil etmeye çalışın.

Tabi aynı şey  sizin tarafınızdan düzenlenmesi gereken ciro primi faturaları için de geçerli. Siz ciro primi faturalarının izleyen yıl tarihli düzenleseniz bile bir önceki yılla ilişkili olduğu için önceki yıl geliri olarak dikkate almak zorundasınız.

4. Yurt dışına yaptırdığınız ödemeleri stopaj ve KDV açısından kontrol edin.

Yurt dışına yaptığınız ödeme stopaja ve sorumlu sıfatıyla KDV ye tabi tutuluyorsa büyük ölçüde rahatsınız. KDV uygulamamışsanız büyük bir ihtimalle hata yapıyor olabilirsiniz. Stopaj uygulamıyorsanız, stopaj uygulanıp uygulanmayacağı konusundan emin olmanızda fayda var.

5. Şüpheli hale gelmiş alacaklarınızı karşılık yolu ile gider yazacaksanız yılsonuna kadar icra ya da dava yoluyla takibine başlamanız gerekiyor.

Problemli hale gelmiş alacaklarınız için takibe başlamamışsanız karşılık ayırsanız bile vergi matrahından düşemezsiniz.

6. Reeskont yapacaksanız alacaklarınız senetli olmak zorunda.

Yıl sonunda mevcut alacaklarınızla ilgili reeskont yapabilmenin tek yolu senede bağlanmış olmasıdır.

7. Mutabakatlara dikkat

Alacaklarınız, borçlarınız ve tüm banka hesaplarınız için mutabakat yapın. Böylelikle düzenlediğiniz faturanın karşı tarafın kayıtlarına girdiğinden emin olursunuz. Aynı zamanda size düzenlenen faturaların da kayıtlarınıza intikal edip etmediğinin bir kontrolü olur.

Şirkette bir yolsuzluk varsa çoğu zaman mutabakat farkları bunun sinyali olabilir. Dönem sonu işlemlerinden bir tanesi olan  C/H mutabakatı yapmak önemlidir. Firmaların    ticari  ilişkileri devamlılık arz eder. Bu ilişki mal alım/satımı, ödeme/tahsilat şeklindedir. Belli dönemlerde bu  hareketleri kontrol etmek güven ve ilişkinin sağlığı açısından fayda arz eder. Kanun olarak ihtilaf durumunda defterlerin sahibi lehine delil teşkil etmesinin ilk koşulu KAPANIŞ TASTİĞİ yaptırmak, ikinci koşulu KAYITLARIN BİRBİRİNİ  ÇÜRÜTMEMESİDİR.

Diğer önemli husus yılsonu mutabakatları yazılı şekilde yapılmalı ve yetkili kişi tarafından  imzalanmalıdır.

8. Fatura envanteri yaptırın

Değerli  mükellefler ve yöneticiler şirketlerinizin faturaları adeta bankalardan aldığınız çek defteri gibidir. Boş da olsa dolu da olsa faturalarınıza kıymetli evrak muamelesi yapın. Bunun için de yılsonlarında bir fatura envanteri yapmakta fayda var.

9. Envanter yapın

Şirkette yılda bir yapılacak fiili kontrolü ciddiye alın. Ciddi yapılacak sayımlar ve sayım sonuçlarıyla defter ve belgelerin uyumunun kontrolü çok önemlidir.

Her zaman bir şeylerin göstergesidir. Envanter sayımları sırasında iktisadi ömrünü doldurmuş fiilen olmayan demirbaşlarınızın faturalarının kesilip demirbaş kayıtlarınızdan çıkarılmasını sağlayınız.

10. Kara listede misiniz?

Zaman zaman vergi idaresinin kara listesinde olup olmadığınızı kontrol ettirmenizde fayda var. Bazen en son siz duyabilirsiniz. O zamana kadar sıkıntılı bir sürece girmiş olabilirsiniz.

11. Kara listedekilerle alış verişiniz var mı?

Kara listedekilerle alış veriş konusuna da dikkat etmek gerekiyor. Ne yazık ki özellikle vergi iadelerinde sonrasında sorun yaşanıyor,  çok sayıda firmanın hiç hak etmediği halde kara listedeki kişilerle alışverişi olmasından dolayı işlemleri geciktiriliyor.

12. Borcunuz var mı?

Yılsonunda internet vergi dairesi kayıt ve imkânını kullanarak vergi dairesindeki durumunuzu kontrol ettirin.Bunu sosyal güvenlik borçları için de yapabilirsiniz. Unutmayın kamu borçları nedeniyle bir yönetici olarak kişisel mal varlığınızla takip edilebilirsiniz.

13. Kota tutturma çabası ile suni faturalar kesilmesine müsaade etmeyin

Değerli mükellefler  ve yöneticiler, birçok şirkette şu sıralar kota telaşı başladı. Bu nedenle de satış bölümleri bütçelerini/hedeflerini tutturabilmek için bayilere, tahsilât kolaylıkları da sağlayarak satış yapmaya çalışıyorlar. Oysa bu satışın en azından KDV sinin izleyen ay ödenmesi gerekiyor.

Dolayısıyla hedefleri tutturma yarışı içinde, aslında gerçek olmayan performans sergilenmiş gibi görünebilir ve bir de finansal yük oluşabilir.

14. Bu yıla ilişkin tüm faturalarınızı kestiniz mi?

Değerli  mükellefler ve  yöneticiler uygulamada sıklıkla karşılaşılan konulardan biri de bilerek ya da bilmeyerek geç düzenlenen faturalardır.

Fatura geç düzenlediğinde alıcının hesaplarında dönem kaymasına sebep olabilir. Sıkı bir bütçeleme ve onay mantığı içinde çalışan şirketlerde izleyen yılda gelen faturalar sorun yaratabilir.

15. Bu yıla ilişkin faturalarınızı aldınız mı?

Alınacak faturaların gecikmesi halinde, izleyen yılda gelen faturanın KDV sinin indirilebilirliği sorun yaratabilir.Bu nedenle yılı düzgün kapatabilmek, bu yıla ilişkin kârınızı doğru tespit edebilmek için tüm gider/maliyet faturalarının gelip kayıtlara İntikal ettiğinden emin olun.

16. Defterleriniz yetecek mi?

Eskiden beri gelen kötü bir alışkanlıkla nedense defterler zamanında basılmaz. İhtiyaç hasıl olduğunda da bir sürü aksilik yaşanır. Boş defterler bulunamaz, basmaya kalkılır yetmez vs. Bu çok basit konu dahi başa büyük belalar açabilir. Birçok şirket defteri sonradan basmaya kalktığında defterin yetmediğini görmüş, bunun üzerinde elindeki defterin arka yüzüne de basmak zorunda kalmıştır.

Vergi idaresi de arka tarafa kaydedilen kayıtları yok sayarak cezalı işlem yapmaya kalkmıştır. Sadece basit bir önlemle, kontrol ederek, sorarak böylesi gereksiz bir sıkıntıdan kurtulursunuz.

17. Yeni yıla ilişkin tüm defterler tasdik edildi mi?

Defter tasdiki kısmen ya da tamamen zaman zaman atlanabilmektedir. Bu konuya 31.12.2019 tarihine kadar titizlikle dikkat etmeniz gerekmektedir.

                  18. E-Defter yedeklemenizi atlamayınız.

                   E-defter beratları GİB sistemine yüklenir yüklenmez düzenli olarak e-defter  kayıtlarının  hem   şirket nezdinde ayrı  bir yerde  yedeğinin alınması hem de Entegratör firma  

                   ile iletişime  geçip  Entegratör firma nezdinde de e-defter kayıtları yedeğinin alınmasının sağlanması gerekmektedir.

                19. Mali Mühür sürenizi kontrol ediniz!

   Kamu Sertifikasyon Merkezinden temin etmiş olduğunuz mali mührünüzün üzerinde yazan kullanım süresine dikkat ediniz.

   Bu konuda mağduriyet yaşamamanız adına mali mührünüzü yedeklemenizi öneririz. Yedek mali mühür temini  için başvuru işlemlerinizi Kamu Sertifikasyon  Merkezinin    

    internet sitesi  üzerinden yapabilirsiniz.

20.Vergiyi azaltmak için fatura toplamaktan kaçının

Dönem sonlarında daha da yoğunlaşan bir başka çaba da belgelenememiş giderleri belgeleyebilmek, şirket içindeki yolsuzlukları örtebilmek veya oluşan fazla kârları aşağıya çekebilmek vb. birçok gerekçeyle başlayan “sağlam fatura” arayışıdır. Muteber olduğu iddia edilen firmalar tarafından düzenlendiği iddia edilen faturalar, faturadaki KDV tutarı ödenerek satın alınmaya çalışılıyor olabilir.

Değerli mükellefler ve yöneticiler bunlar artık eski dönem yaklaşımları. Bilin ki bu tur uygulamalar eninde sonunda ayağınıza dolanacak ve bedeli de çok ağır olacaktır.

                21.  KEP (Ulusal Elektronik Sistemi) Adresinizi almayı unutmayın .

                  E-Tebligat Adresini Almış Olmanıza Rağmen Kep Adresini Almayan Anonim, Limited Ve Sermayesi Paylara bölünmüş Komandit Şirketleri Kep Adresi Almaları Konusunu  

                 Önemle Uyarırız. Dileyen şahıs firmaları da kep adresi alabilir. Kep Adresi Almayan Kurum Ve Kuruluşlar, Her Tespit İçin 10 Bin TL İdari Para Cezasıyla Karşı Karşıya Kalacak. Bu   

          nedenle bu kapsamdaki Kişi Ve Kurumların Bir An Önce Kep Adreslerini Almaları Gerekmektedir

22. E –Tebligat adreslerinizi kontrol etmeyi atlamayın.!

Gelir İdaresi Başkanlığı E-Beyanname, E-Yoklama uygulamasından sonra Vergi Mükelleflerine yapacağı tebligatları 01/01/2016 tarihinden itibaren “Elektronik” olarak yapacağını 27/08/2015 günü yayımlanan 456 seri numaralı VUK Genel Tebliği açıklamıştır.  

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 107/A maddesinde; “Bu Kanun hükümlerine göre tebliğ yapılacak kimselere, 93 üncü maddede sayılan usullerle bağlı kalınmaksızın, tebliğe elverişli elektronik bir adres vasıtasıyla elektronik ortamda tebliğ yapılacaktır.

                   Elektronik ortamda tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.   

Gelir İdaresi  tarafından her türlü  ihbarname, ödeme emri benzeri evraklar mükelleflerin E-tebligat sistemine kayıtlı olan   e-posta adreslerine ve telefonlarına sms yolu ile tebliğ edilmektedir. Tebligat gönderildiği tarihten itibaren 5 gün içinde tebliğ edilmiş sayılmaktadır. Bu durumda herhangi bir cezai müeyyideye maruz kalmamak adına e tebligat bildirimlerinizin düzenli kontrol edilmesi gerekmektedir.

               23. HANGİ DURUMLARDA RİSKLİ MÜKELLEF OLURSUNUZ ?

• Bilançodaki kasa hesabında yüksek tutarda nakit bulunması,
• Bilançolarında sürekli zarar beyan edilmesi,
• Bilançolarında yer alan kasa ve banka hesaplarında nakit bulunduğu halde yüksek tutarlı banka kredisi kullanımı,
• Bilançodaki banka hesapları ile fiili banka hesapları arasında fark bulunması,
• Şirket ortağına yüksek tutarlı borç para verilmesi,
• Şirketin bilançosunda banka kredisi ve ortaklardan alacaklar hesabının bulunması,
• Şirket ortağına sermayenin üç katından fazla borçlanılması,
• POS satışlarının sektör ortalamasının altında ya da üstünde olması,
• Karlılık oranının sektörel ortalamaya göre sapma göstermesi,
• Gelir tablosunda yer alan toplam satışlara oranla karın düşük olması,
• Karlılık oranının diğer yıllara göre sapma göstermesi,
• Nakit satışlarının sektör ortalamasının altında ya da üstünde olması,
• Finansman giderlerinin yüksek olması,İşletmelerin kasa ve banka hesaplarında yeterli bakiye bulunmasına rağmen yüksek tutarlı kredi kullanımı nedeniyle oluşan finansman giderleri inceleme gerekçesi açısından risk taşıyabilir.
• Net Satışlarına oranla yüksek tutarlı Pazarlama, Satış ve Dağıtım Gideri, Genel Yönetim Gideri, Karşılık Gideri, Kambiyo Zararı Finansman Gideri, olması
• Banka hesap hareketleri ve çek hareketleri ile mal satışı ya da alışı yapılan mükellefler arasında uyumsuzluk olması,
• Alınan Çekler hesabındaki tutarlar ile toplam satış tutarlarının karşılaştırılması sonucu çekler hesabının satışlar hesabından yüksek olması,
• Şüpheli Alacaklar İçin Dava Açılan Dönemden Sonra Karşılık Gideri Yazılması,
• Kesim mizan üzerinden yapılan analizlerde davanın açıldığı dönemlerden sonra “654 Karşılık Gideri Hesabı” yazılması durumu inceleme gerekçesi açısından risk faktörü olarak değerlendirilebilmektedir.
• Verilen Sipariş Avansları İçin Şüpheli Alacaklar Karşılığı Ayrılması ve Gider Yazılması,
• Bu alacaklara karşılık ayıran ve gider yazan firmalar riskli mükellef olarak değerlendirilerek incelenmeleri istenebilmektedir.
• Başka bir mükellef incelemesi yapılırken söz konusu mükelleften mal ya da hizmet alışı ya da satışı yapılması inceleme gerekçesi olabilmekte,
• Ba/Bs gibi elektronik formlar arasında tutarsızlıklar bulunması,
• Bilanço kalemleriyle ilgili yatay ya da dikey rasyo analizlerindeki sapmalar, uyumsuzluklar,
• Devreden KDV’lerin yüksek olması ve süreklilik göstermesi,
• 2 nolu KDV Beyannamesine konu hizmetlerin stopaj durumu,
• Sahte fatura kullanma ya da düzenleme yönünden riskli mükellefler,
• Teslim ve hizmet bedelini kredi kartı ile tahsil eden mükelleflerin kredi kartı işlem banka bilgileri, Ba-Bs bildirimleri ve KDV beyanname bilgileri analizine göre riskli olarak değerlendirilmektedir.