Transfer fiyatlandırması kavramı 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinde düzenlenmiştir ve ilgili madde şu şekildedir ;
Kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır.
Alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir”.
İlişkili Kişiler Kimlerdir;
Kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları ifade eder.
– Şirketinizin kendi ortakları, ortakların eşleri, üçüncü derece dahil akrabaları ü
– Şirketinizin ortak olduğu diğer firmalar; iştirakler, bağlı ortaklıklar (en az %10 oranında ortaklık, oy veya kâr payı hakkı olduğu durumlar)
– Şirket ortaklarınızın ortak olduğu diğer kurumlar (en az %10 oranında ortaklık, oy veya kâr payı hakkı olduğu durumlar)
ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI VE ÖRTÜLÜ SERMAYE
Örtülü kazanç dağıtımı; ilişkili iki firma arasında gerçekleştirilen mal ya da hizmet alım satımında uygulanmış olan fiyatlamanın, transfer fiyatlandırması düzenlemelerinde öngörülen hesaplama ve kriterlere uygun yapılmadığının tespiti durumunda, kazancın iki firma arasında örtülü olarak dağıtıldığı kabul edilir.
Örtülü Sermaye; Kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmıdır. Bu sınırın aşılması halinde, aşan kısma ait faiz, kur farkı vb. giderler kabul edilmeyecektir.
TRANSFER FİYATLANDIRMASINDA İLKELER
İşlemin Gerçekliği ilkesi; özellikle hizmet alım satımlarında aranmakta olan birincil temel ilkedir. İlgili hizmet, iki firma arasında gerçekten sağlanmış olması gerekmektedir. Bu hizmetin verilmiş olmasının yanısıra, gerçekten böyle bir ihtiyaç söz konusu olması gerekmektedir. Yapılan incelemelerde, en başta bu soruların yanıtları aranmaktadır. Gerçek olduğu konusunda tatmin edici kanıtlar sunulamaması durumunda, örtülü kazanç dağıtımı olarak nitelendirilebilir.
Emsallere Uygunluk İlkesi; ilişkili kişilerle yapılan mal/hizmet alım satımında uygulanan bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak bedele uygun olması temeline dayanmaktadır. İlişkili kişiler ile ilişkisiz kişiler arasındaki işlemlerin karşılaştırılabilir olması gerekmektedir.
EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA FİYAT BELİRLEME YÖNTEMLERİ
Kurumlar, ilişkili kişilerle yaptığı işlemlerde uygulayacağı fiyat veya bedelleri, aşağıdaki yöntemlerden işlemin mahiyetine en uygun olanını kullanarak tespit eder:
– Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi; Bir mükellefin uygulayacağı emsallere uygun satış fiyatının, karşılaştırılabilir mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade eder.
– Maliyet artı fiyat yöntemi; Emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasını ifade eder.
– Yeniden satış fiyatı yöntemi; Emsallere uygun fiyatın, işlem konusu mal veya hizmetlerin aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan, makul bir brüt satış kârı düşülerek hesaplanmasını ifade eder.
Not: Emsallere uygun fiyata yukarıdaki yöntemlerden herhangi birisi ile ulaşma olanağı yoksa mükellef, işlemlerin mahiyetine uygun olarak kendi belirleyeceği diğer yöntemleri kullanabilir.
BELGELEME
İlişkili firmalar arasında yapılacak olan hizmet alım satımında; gerçeklik ilkesi ve emsallere uygunluk ilkesine uygun yöntemin seçilip uygulanmış olması yeterli değildir.
Hizmetin bir ihtiyaçtan dolayı talep edildiğine ve bu hizmetin gerçekten karşı tarafa verildiğine dair tüm kanıt belgelerinin, tercih edilen hesaplama yöntemine dair gerekçelerin, hesaplamaların ve kanıtların bulunduğu bir Transfer Fiyatlandırması Dosya ’sının hazır bulunması oldukça önemlidir.
Rapor Hazırlamak Zorunda Olanlar
– Büyük Mükellefler Vergi Dairesi’ne bağlı tüm mükellefler (yurt içi ve yurt dışı ilişkili kişilerle yapmış oldukları işlemler)
– Diğer kurumlar vergisi mükelleflerine ise, sadece yurt dışı ilişkili kişilerle yapmış oldukları işlemlere ilişkili olarak yıllık transfer fiyatlandırması Raporu” hazırlayacaklardır.
Transfer Fiyatlandırması Raporunun herhangi bir yere verilmesi söz konusu değildir.
Ancak Transfer Fiyatlandırması Raporu idare ve incelemeye yetki olanlarca talep edilmesi halinde ibraz edilmek üzere hazır bulundurulacaktır.
Formun tüm kurumlar vergisi mükellefleri tarafından doldurulması zorunludur. Ancak formun doldurulmasını gerektirecek bir işlemin olmaması durumunda formun doldurulması ve gönderilmesi zorunluluğu yoktur
Formun doldurulması konusundaki zorunluluk ilişkili kişilerle işlem yapılmasıyla başlamaktadır.
Form Genel Olarak 6 (altı) bölümden oluşmaktadır; -Transfer fiyatlandırması kapsamındaki ilişkili kişilere ait bilgiler,
-İlişkili kişilerle gerçekleştirilen transfer fiyatlandırmasına ilişkin işlemler,
-Transfer fiyatlandırmasına konu olan İşlemlerde kullanılan yöntemler,
-Kurumun yurtdışı iştiraklerine ilişkin bilgiler,
-Örtülü sermaye uygulamasına ilişkin bilgiler,
bölümlerinden oluşmaktadır.