53 maddeden oluşan 7194 “Sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” 07 Aralık 2019 tarihli ve 30971 sayılı Resmi Gazetede yayımlandı.

Bu kanunla, vergi kanunlarında yapılan değişiklikler, yeni düzenlemeler özetle şöyledir.

1)DİJİTAL HİZMET VERGİSİ

Kanun ile Türkiye’de dijital ortamda sunulan her türlü reklam hizmetleri, içerik satışları (oyun, müzik, video, uygulama içi satışlar vb.) sosyal medya sitelerinde verilen ücretli hizmetler, mal ve hizmet satışında aracılık yapan “web” sitelerinde sunulan aracılık hizmetlerinden elde edilen hasılat üzerinden vergi alınmasını temin etmek amacıyla “dijital hizmet vergisi” adıyla yeni bir vergi ihdas edilmektedir.

Söz konusu düzenlemeye göre, dijital ortamda, dijital hizmet sağlayıcıları tarafından Türkiye’de sunulan aracılık da dahil olmak üzere dijital hizmetlerden elde edilen hasılata %7,5 oranında Dijital Hizmet Vergisi (“DHV”) uygulanacaktır.

DHV mükellefi, dijital hizmet sağlayıcılarıdır. Dijital hizmet sağlayıcılarının, Gelir Vergisi Kanunu ya da Kurumlar Vergisi Kanunu bakımından tam ya da dar mükellef olmasının veya dar mükellefiyet durumunda söz konusu faaliyetleri Türkiye’de bulunan işyeri veya daimi temsilcileri vasıtasıyla gerçekleştirip gerçekleştirmemesinin mükellefiyet açısından bir etkisi olmayacaktır.

Kanunda, “ilgili hesap döneminden önceki hesap döneminde, Kanunun 1. maddesinde sayılan hizmetlere ilişkin, Türkiye’de elde edilen hasılatı 20 milyon Türk lirasından veya dünya genelinde elde edilen hasılatı 750 milyon Avrodan veya muadili yabancı para karşılığı Türk lirasından az olanlar dijital hizmet vergisinden muaftır. Mükellefin, finansal muhasebe açısından konsolide bir grubun üyesi olması hâlinde, bu hadlerin uygulanmasında grubun verginin konusuna giren hizmetlere ilişkin elde ettiği toplam hasılat dikkate alınır.” hükmüne yer verilmektedir.

Buna göre, DHV mükellefiyeti kapsamına hem 750 milyon Avro hem de 20 milyon TL kıstasının ikisini birden karşılayanlar girecektir.

Mükelleflerce ödenen vergi, bu mükellefler tarafından gelir ve kurumlar vergisine esas safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebilecektir.

Diğer taraftan, hatırlanacağı üzere, 19 Aralık 2018 tarihli ve 30630 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 476 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 1.1.2019 tarihinden itibaren, internet ortamında verilen reklam hizmetlerine ilişkin olarak, bu hizmeti verenlere veya internet ortamında reklam hizmeti verilmesine aracılık edenlere;

• Mükellef olup olmamasına bakılmaksızın gerçek kişilere yapılacak ödemelerden % 15,
•  Dar mükellef kurumlara yapılacak ödemelerden % 15,
•  Türkiye’de kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan kurumlara yapılacak ödemelerden %0

oranında stopaj yapma yükümlülüğü getirilmişti.

Dijital Hizmet Vergisi yukarıda yer alan düzenlemeden bağımsız olarak getirilmiştir.

Başka bir ifade ile %7,5’luk DHV uygulaması, yukarıda yer verilen %15’lik stopaj uygulamasını kaldırılmamakta; söz konusu stopaj uygulamasından bağımsız bir vergi düzenlemesi olarak uygulanacaktır.

7194/1 ila 7.maddeleri) Yürürlük tarihi: 1.3.2020

2)EMLAK VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER

Değerli Konut Vergisi

Yapılan düzenleme ile Türkiye sınırları içinde bulunan mesken nitelikli taşınmazlardan bina vergi değeri veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değeri 5.000.000 Türk lirası ve üzerinde olanlar değerli konut vergisine tabidir.

Verginin matrahı, bina vergi değeri ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değerden yüksek olanıdır.

Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazların değeri üzerinden alınacak vergi oranı aşağıdaki tabloda yer aldığı gibidir

Paylı mülkiyette ve elbirliği mülkiyette, matrahın hesabında mesken nitelikli taşınmazın toplam değeri esas alınır.

Vergi takip eden yılın şubat ayının 20.günü sonuna kadar mesken nitelikli taşınmazın bulunduğu yerdeki Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı yetkili vergi dairesine beyan edilecektir.

Vergi, yetkili vergi dairesince yıllık olarak tarh ve tahakkuk olunacaktır.

Müteakip yıllar için mükellef tarafından aynı şekilde yıllık olarak beyanname verilir ve vergi ilgili vergi dairesince tarh ve tahakkuk olunur.

Vergi dairesi tarafından tarh ve tahakkuk ettirilen vergi, ilgili yılın şubat ve ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ödenecektir. (7194/ 30 ila 37.maddeleri)

Yürürlük tarihi: 07/12/2019.

3) KONAKLAMA VERGİSİ

6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun İkinci Kısmının İkinci Bölümünün mülga başlığı “Konaklama Vergisi” şeklinde ve mülga 34. maddesi başlığı ile birlikte değiştirilerek Konaklama Vergisi ihdas edildi.

3.1-) Verginin Konusu ve Vergiyi Doğuran Olay

Otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetler (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) konaklama vergisine tabidir. Geceleme hizmetinin; sağlıklı yaşam tesisleri, eğlence merkezleri gibi tesislerin bünyesinde sunulması, vergilendirmeye etki etmez.

Konaklama vergisinin mükellefi yukarıda belirtilen hizmetleri sunanlardır.

Vergiyi doğuran olay, yukarıda belirtilen hizmetlerin sunulması ile meydana gelir.

3.2-) Verginin Matrahı ve Oranı

Konaklama vergisinin matrahı, verginin konusuna giren hizmetler karşılığında, katma değer vergisi hariç, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamıdır.

Konaklama vergisinin oranı %2’dir. Cumhurbaşkanı, bu oranı bir katına kadar artırmaya, yarısına kadar indirmeye, bu sınırlar içinde farklı oranlar tespit etmeye yetkilidir.

Konaklama vergisi, konaklama tesislerince düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilir. Bu vergiden herhangi bir ad altında indirim yapılamaz. Bu vergi, katma değer vergisi matrahına dahil edilmez.

3.3-) İSTİSNALAR

Aşağıda sayılan hizmetler konaklama vergisinden müstesnadır:

3.3.1) Öğrenci yurtları, pansiyonları ve kamplarında öğrencilere verilen hizmetler.

3.3.2) Karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve mensuplarına verilen hizmetler.

3.4-) Verilendirme Dönemi ve Beyan

Konaklama vergisinde vergilendirme dönemi, faaliyet gösterilen takvim yılının birer aylık dönemleridir. Her bir vergilendirme dönemine ait konaklama vergisi, vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar katma değer vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine (katma değer vergisi mükellefiyeti bulunmayanlarca tesisin bulunduğu yer vergi dairesine) beyan edilir ve aynı süre içinde ödenir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, konaklama vergisi beyannamesinin şekil, içerik ve ekleri ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

3.5-) 31/12/2020 tarihine kadar vergi oranı

Düzenlemenin yürürlük tarihi 1 Nisan 2020’dir. Vergi oranı, 31/12/2020 tarihine kadar %1 olarak uygulanacaktır (md.42) (7194 Sayılı Kanunun 9.maddesi)

4-) GELİR VERGİSİ KANUNU’NA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER

4.1-) Serbest meslek kazançlarında istisna uygulamasına 500.000 TL sınırı getirildi.

Serbest meslek kazancı elde eden ve kazançları toplamı, 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşanlar GVK 18.madde kapsamındaki istisnadan faydalanamayacaktır. 7194 sayılı Kanunun 17’inci maddesiyle değiştirilen GV tarifesine göre bu tutar, 500.000 TL’dir.

Düzenleme 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. (7194/10ve 17.Maddeleri)

4.2-) Ücret gelirlerinde işverenlerce taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda günlük 10 TL’yi geçmeyen istisna getirildi.

İşverenlerce taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda günlük 10 TL’yi geçmeyen toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini gelir vergisinden istisna edilmiştir. (7194/11.Madde)

4.3-) Basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerinde görev alan hakemlerin ücret gelirlerinin vergilendirilmesine yönelik düzenleme yapıldı.

Gelir Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendinde yapılan değişiklik ile spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretlere uygulanan gelir vergisi istisnası kaldırılmıştır.

Yapılan düzenlemeyle, amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretlere (basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerinde görev alanlar hariç) istisna uygulanacaktır.

(7194/12.Madde)

4.4-) Binek otomobillerin ÖTV ve gider indirimine İlişkin kısıtlama yapıldı.

4.4.1)Ticari faaliyetlere İlişkin binek otomobili gider kısıtlaması aşağıdaki gibidir.

• Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim

vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000 Türk lirasına kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilecektir.

• Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan binek otomobillere ilişkin giderlerin faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, en fazla %70’i indirilebilecektir.
• Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135.000 Türk lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 250.000 Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınacaktır. (7194/ 13.Madde)

4.4.2)Serbest meslek faaliyetine binek otomobili gider kısıtlaması aşağıdakİ gibidir.

• Özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135.000 Türk lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde, amortismana tabi tutarı 250.000 Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı, gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır.)

• Binek otomobillerine ilişkin giderlerin en fazla %70’i ve kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabında ödenen özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000 Türk lirasını kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir. (7194/ 14.Madde)

Düzenleme 1/1/2020 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

4.5-) Tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler, yıllık 500.000 TL’yi aşmaları halinde beyanname ile beyan edilecektir.

Tek işverenden alınan tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret gelirleri toplamının 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutan aşması halinde bu gelirler beyan edilecektir.

Düzenleme; 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. (7194/15.Maade)

4.6-) Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretlerine tevkifat zorunluluğu getirildi.

9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretini (icra ve iflas müdürlüklerine yatırılanlar dâhil) ödeyenler tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.

(7194/16.Maade)

Yürürlük tarihi: 7/12/2019.

4.7-) Gelir vergisi tarifesinde değişiklik yapılarak 500.000 TL üzerindeki kazançların %40 oranında vergilendirmeye tabi tutulması öngörüldü.

Gelir vergisi tarifesi aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103 üncü maddesinde yapılan değişiklik ile gelir vergisi tarifesine yeni bir dilim ve %40 oranı eklenmiştir.

Buna göre, mevcut tarifenin ilk dört dilimi korunmak suretiyle 500.000 TL’ye kadar gelir elde eden grupların vergi yüklerinde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır; ancak 500.000 TL ve üzeri gelir elde edenler %40 oranında gelir vergisine tabi olacaktır.

Düzenleme 1/1/2019 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. (7914/17 ve 22. maddeleri)

4.8-) Vergiye uyumlu mükelleflere tanınan %5’lik vergi indirimine ilişkin düzenleme yapıldı.

Vergiye uyumlu mükelleflere tanınan %5’lik vergi indiriminin uygulanmasında beyan edilen vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması şartı kaldırılmakta ve ödeme koşulu gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinin verilme süresine çekilmektedir.

Bilindiği üzere, vergiye uyumlu mükelleflere sağlanan vergi indiriminden faydalanabilmek için gerekli şartlardan biri, Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken tüm vergi beyannamelerinin süresinde verilmesi ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin süresinde ödenmesidir.

Bu maddeyle, vergiye uyumlu mükellef uygulamasından yararlanma konusunda mükellefleri rahatlatacak 3 önemli düzenleme yapılmıştır:

• Vergi beyannameleri ibaresi; yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile KDV ve ÖTV beyannameleri ile sınırlandırılmıştır.

Örneğin, veraset intikal vergisi veya damga vergisi beyanları bu kapsamda değerlendirilmeyecektir.

• Bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilere ilişkin ödeme koşulu da gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinin verilme süresine çekilmiştir. Bu nedenle zamanında verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin zamanında ödenmemesi durumu ihlal sayılmayacağından, eksik ödemeler hükmü de madde metninden çıkarılmıştır.
• Örneğin, 2019 yılı içerisinde bir vergi beyannamesini kanuni süresinde vermiş, ancak ödemesini süresinde yapmamış bir mükellef, indirimin hesaplanacağı 2019 yılı kurumlar vergisi beyannamesini vermeden önce söz konusu vergiyi ve gecikme zammını ödemiş olması kaydıyla, beyannameyi verdiği gün itibarıyla indirim hakkından yararlanabilecektir.

• Mahsuben yapılan ödemelerde, daha sonra yapılan tespitler üzerine mahsuben ödenmek istenen tutarın %10’una kadar yapılan eksik ödemelerin indirimden faydalanılmasına engel teşkil etmeyecektir. (7914/18.maddesi)

Yürürlük:7/12/2019.

5) VERGİ USUL KANUNUNA İlişkin Değişiklikler

5.1-) İzaha davetle ilgili sürelerde değişiklikler yapıldı.

Vergi Usul Kanunu’nun “İzaha Davet” başlıklı 370.maddesinde değişiklikler yapıldı. İzaha davet süresi, 15 günden 30 güne çıkarıldı.

Hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi, eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi için öngörülen izahta bulunulan tarihten itibaren 15 günlük süre, değerlendirme sonucunu içeren yazının tebliğ edildiği tarihten itibaren 30 güne çıkarıldı.

Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma fiilinin işlenmiş olabileceğine dair yapılan ön tespitlerde, kullanılan sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge tutarı, bir takvim yılında 100 bin Türk lirasını geçmeyen veya bu tutarı geçse bile ilgili yıldaki toplam mal ve hizmet alışlarının %5’ini aşmayan mükelleflere ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilebilecektir.

Ayrıca VUK’nın izaha davetle ilgili 370’inci maddesinin (b) fıkrası kapsamında sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma fiilinin işlenmiş olabileceğine dair hakkında ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflerin; süresinde beyanname vermeleri durumunda kesilen %20 oranındaki vergi ziyaı cezası, uzlaşma kapsamı dışında tutulmaktadır. (7194/25.Madde)

5.2-) VUK 376’ncı maddede değişiklik yapılarak vergi ziyaı cezalarında indirim oranı ilk defa işlenip işlenmediğine bakılmaksızın %50 olarak belirlendi.

Vergi Usul Kanununun vergi cezalarında indirimi düzenleyen 376. maddesinde değişiklik yapılarak, vergi ziyaı cezalarında ilk defa işlenip işlenmediğine bakılmaksızın indirim oranı %50 olarak belirlendi.

Ayrıca, aynı düzenlemeye göre uzlaşmanın vaki olması halinde ödenecek vergi ziyaı cezası için maddede yer alan şartlar dâhilinde %25 oranında indirimden yararlanılması imkanı sağlandı. (7194/26.Madde)

5.3-) VUK mülga 379’uncu maddesi “Kanun yolundan vazgeçme” başlığıyla yeniden düzenlendi.

Vergi Usul Kanununun mülga 379 uncu maddesi “Kanun yolundan vazgeçme” başlığıyla yeniden düzenlenmiştir.

Bu kapsamda, yargılama aşamasında mükelleflerin istinaf veya temyiz yolundan vazgeçmeleri halinde verilen karara göre, dava konusu edilen verginin bir kısmı ve/veya cezanın bir kısmı ya da tamamından vazgeçilmesi ve idarece de ihtilafların sürdürülmemesi yönünde düzenleme yapılmaktadır.

Esasen, yapılan düzenlemeyle, yargı aşamasında da mükelleflerin yargı yolundan vazgeçerek idareyle uzlaşma yolunu gidebilmelerine imkan sağlanmaktadır.

Söz konusu düzenleme, “İstinaf” ve “Temyiz” aşamasındaki vergi davaları için getirilmektedir. Danıştay’ın bozma kararı üzerine verilen kararlar uygulama kapsamında değildir.

Buna göre, mükelleflerin bu düzenlemeden yararlanabilmeleri için en az ilk derece mahkemesi kararının verilmesi gerekiyor. İlk derece mahkemesi kararına göre, davanın idare veya mükellef lehine sonuçlanması durumuna göre bu uygulamadan aşağıdaki tabloda gösterilen şekilde yararlanılabilecektir.

Bu şekilde tahakkuk eden tutarlar tahakkuk tarihinden itibaren 1 ay içinde ödenecektir. Bu maddeye göre tahakkuk eden vergi ve/veya vergi cezalarının %80’inin, hesaplanacak gecikme faizi ile birlikte bu sürede tamamen ödenmesi şartıyla, vergi ve ceza tutarından %20 oranında indirim yapılacaktır.

Yürürlük tarihi: 1/1/2020 tarihinde. (7194/23 ve 27.Maddeleri)

6) 6802 SAYILI GİDER VERGİLERİ KANUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Kambiyo İşlemlerinde BSMV Oranının Artırılması

Kambiyo işlemlerinde banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) oranı binde 1’den binde 2’ye çıkartılmış, ayrıca bu oranı 10 katına kadar artırma konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir. (7194/8.Madde)

Yürürlük tarihi: 7/12/2019.